به نقل از «ایمنا»

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۱۷۱۶۲

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در "برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر" مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز- پنج‌شنبه بیست و چهارم آذرماه-هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.

سالروز درگذشت رضا ارحام‌صدر

رضا ارحام‌صدر (زاده دوازدهم اردیبهشت ۱۳۰۲ اصفهان -- درگذشته بیست و چهارم آذر ۱۳۸۷ اصفهان) بازیگر کمدی ایران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی بنیان‌گذار مکتب کمدی انتقادی در تئاتر ایران بود که بعدها به مکتب تئاتر اصفهان نیز مشهور شد و به "شکرپاره اصفهان" معروف بود.

این بازیگر مشهور دوست‌داشتنی، فعالیت هنری‌اش را از سال ۱۳۲۶ با بازی در تئاتر آغاز کرد و مؤسس «گروه هنری ارحام صدر» در سال ۱۳۴۳ بود.

فیلم ویدئویی درسا که در سال ۱۳۸۴ توسط محسن دامادی ساخته شد، آخرین حضور وی در جلوی دوربین، از ۱۷۶ نمایش حاصل ۵۰ سال فعالیت هنری‌اش بود.

ارحام‌صدر تحصیلات ابتدایی را در اصفهان گذراند و سپس وارد کالج انگلیسی این شهر شد که بعدها دبیرستان ادب نام گرفت و دیپلم بازرگانی را از همین دبیرستان و دیپلم ادبی را از «دبیرستان صارمیه» دریافت کرد و در سال ۱۳۲۶ به استخدام بیمه ایران درآمد و به‌طور هم‌زمان مدرک کارشناسی را در رشته فلسفه و امور تربیتی از دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان دریافت داشت.

وی برای نخستین‌بار در دوران دبیرستان روی صحنه رفت. در جشن سالانه دبیرستان ادب معمولاً سه شب نمایش برای معلمان و والدین و بزرگان شهر اجرا می‌شد، اما در زمان حضور این بازیگر برجسته، به‌دلیل استقبال از آن نمایش که «رفیق ناجنس» نام داشت، تا هفت شب ادامه یافت.

در سال ۱۳۲۷، ناصر فرهمند نخستین تئاتر حرفه‌ای را سال ۱۳۲۷، در اصفهان تأسیس کرد و وی را به‌همکاری خواست. این تئاتر در دروازه دولت اصفهان و ساختمانی که هم‌اکنون تبدیل به شهرداری شده است قرار داشت.

تمام تلاش ارحام صدر آن بود که نمایش کمدی از حالت فکاهی محض خارج شود و به انتقاد از مسائل سیاسی و اجتماعی نیز بپردازد.

پس از مدتی با سرمایه‌گذاری علی‌صدری "پسرعموی ارحام‌صدر" «گروه تئاتر سپاهان» شکل گرفت اما پس از مدتی ناصر فرهمند همراه گروهی از بازیگران از این گروه جدا شد و گروه تئاتر اصفهان را شکل دادند.

این بازیگر فعال، به‌همراه نصرت‌اله وحدت در «گروه تئاتر سپاهان» ماند و با افزوده شدن بازیگران زن به این مجموعه فعالیت گروه به اوج رسید.

وی پس‌از مدتی از این گروه جدا شد و مدیران تئاتر سپاهان سعی کردند همایون و جهانگیر فروهر را جانشین ارحام‌صدر سازند.

وی پس‌از مدتی گروه نمایشی ارحام را در محل «سینما پارس» "مولن روژ" واقع در محله جلفای اصفهان پایه‌گذاری کرد.

شب‌نشینی در جهنم در سال ۱۳۳۶ اولین حضور این بازیگر کمدی در سینما بود که به‌کارگردانی ساموئل خاچکیان و تهیه‌کنندگی مهدی میثاقیه ساخته شد.

وی درمجموع در ۱۷ فیلم سینمایی و سه مجموعه تلویزیونی بازی کرد.

ساخت هتل عباسی توسط بیمه ایران درزمانی که ارحام‌صدر مدیرعامل بیمه ایران در استان اصفهان بود محقق شد.

وی دراین‌باره می‌گفت:

«من آن زمان مدیر بیمه ایران بودم، سرمایه ساخت این هتل سودی بود که بعد از مدتی در بیمه ایران جمع شده بود و قرار بود به‌مرکز منتقل شود اما من اعتقاد داشتم این پول مردم اصفهان است و بایستی صرف خود شهر شود.»

بعد از انقلاب، تئاتر در اصفهان تعطیل شد و پس‌از احیا تئاتر نیز او تا پایان عمر ممنوع‌التصویر بود و تنها در اواخر عمر از وی برای شرکت در سریال کوچه اقاقیا دعوت به‌عمل آمد که به‌دلیل بیماری آن را نپذیرفت.

این بازیگر مشهور ایرانی و اهل اصفهان، تا پایان عمر در این شهر زندگی کرد و در ۸۵ سالگی درگذشت و در قطعه نام‌آوران باغ رضوان به‌خاک سپرده شد.

وی می‌گفت: روزی مقامات دولتی خواستند که مرا به‌فعالیت هنری در تهران وادار کنند "از طریق انتقال محل خدمت در بیمه ایران" که در پاسخ شأن گفتم:

"هر موقع توانستید منارجنبان اصفهان را از بیخ کف تا کف ببرید و در لاله‌زار تهران کار بگذارید اون موقع بغلش بلندگو اعلام می‌کنه تئاتر ارحام امروز ظهر اینجا برگزار میشه"

گزیده کارنامه هنری

تئاتر:

«خلیفه یک روزه

«رفیق ناجنس»

«بوقلمون‌ها»

«کدام یک از دو»

«دلقک‌ها»

«خروس بی‌محل»

«من می‌خوام»

«مست»

«دیوانه»

«شب‌نشینی در جهنم»

«اداره کاریکاتورسازی»

سالروز درگذشت حبیب ساهر «معروف به اولکر»

حبیب ساهر (زاده اردیبهشت ۱۲۸۲ میانه -- درگذشته بیست‌وچهارم آذر ۱۳۶۴ تهران) شاعر، داستان‌نویس و مترجم ایرانی است.

وی شاعر نامدار آذربایجانی، محقق ادبیات ترکی آذربایجان بود که دوران دبیرستان را با محمدحسین شهریار هم‌مدرسه شد و به گمان بسیاری، منظور شهریار از: «شهریارا بی حبیب خود نمی‌کردی سفر»، ساهر بوده‌است.

این داستان‌نویس نامدار، درسال ۱۳۰۶ به استانبول رفت و به تحصیل جغرافیا پرداخت و لیسانس گرفت.

وی هنگام تحصیل نامش را به ساهر تغییر داد. "ساهر به معنی شب زنده‌دار است."

ساهر، در سال ۱۳۱۳ به میهن بازگشت و در وزارت معارف دبیر جغرافیا شد و سپس به زنجان رفت و ازدواج کرد و صاحب دختری به‌نام منیژه شد.

آثار وی به سه زبان ترکی، فارسی و فرانسوی منتشر شده‌است. این شاعر برجسته هم‌زمان با تقی رفعت و قبل از ظهور نیما، شعرنو فارسی سرود و سبک جدیدی را در شعر ترکی بنیان گذاشت و بدین‌گونه بود که عنوان «پدر شعر نو ترکی ایران» درمورد وی به‌کار رفت.

اکنون در دانشکده‌های ادبیات ترکیه و جمهوری آذربایجان، دانشجویان دوره‌های عالی ادبیات ترکی، برای فارغ‌التحصیل شدن باید در کنار سایر دروس خود، درسی سه واحدی به‌نام ساهر شناسلیق (ساهرشناسی) را هم بگذرانند. ظرایف ادبی اشعار ترکی وی، همچون «حیدربابایا سلام» شهریار، آن‌چنان گسترده و غنی است، که تاکنون قریب شش موضوع پایان‌نامه دوره دکتری و کارشناسی ارشد را به‌خود اختصاص داده‌است.

ساهر در ۸۲ سالگی درگذشت و در بهشت زهرا به‌خاک سپرده شد.

کتاب‌شناسی

مجموعه آثار فارسی حبیب ساهر:

شقایق (مجموعه شعرنو و کهن) ۱۳۲۲ – تبریز

سایه‌ها (مجموعه شعرنو و کهن) ۱۳۲۴ – تبریز

اشعار برگزیده (مجموعه شعر) ۱۳۲۶ – اردبیل

افسانه شب (مجموعه شعر) ۱۳۲۵ – تبریز

خوشه‌ها (مجموعه شعر) ۱۳۳۳ – قزوین

جغرافیای ایالت خمسه ۱۳۳۷ – قزوین (اثر علمی – تحقیقی درباره جغرافیا)

اساطیر (مجموعه شعر) ۱۳۴۵ – قزوین

اشعار برگزیده (مجموعه شعر) ۱۳۴۷ – قزوین

کتاب شعر ساهر (۱) ۱۳۵۳ – انتشارات نبی تهران

کتاب شعر ساهر ۲ – ۱۳۵۴ – انتشارات گوتنبرگ تهران

میوه‌گس (مجموعه حکایات و خاطرات) ۱۳۵۴ – انتشارات گوتنبرگ تهران

ادبیات منظوم ترکی "آنتالوژی، مشتمل بر شرح حال بیش از صد شاعر ترک زبان اهل ترکیه ۱۳۵۶ – انتشارات دنیای دانش تهران"

کتاب شعر ساهر (۳)

ترجمه اشعار شارل بودلر فرانسوی به فارسی

مجموعه آثار ترکی وی:

لیریک شعر (مجموعه شعر) قزوین ۱۳۴۴

کوءشن (مجموعه شعر) تهران ۱۳۵۸

سحر ایشیقلانیر (مجموعه شعر) تهران ۱۳۵۸

سوءنمین گونشلر (ترجمه‌هایی منتخب از آثار کلاسیک فارسی به‌ترکی) تهران – ۱۳۶۱

داغینیق خاطره لر (مجموعه خاطرات) تهران ۱۳۶۱

قیزسسی، قیزیل سسی، قازان سسی (رمان)

خاطره لر یا حیاتین یئددی بوروقلاری (خاطره‌های یا هفت‌خوان حیات)

خاطره لر، باشاگلن چیکیلیر

ترجمه جز آخر قرآن کریم، بخشی از غزلیات حافظ، شصت رباعی اصیل و ناب از خیام، گلستان سعدی و بسیاری آثار دیگر را به‌صورت منظوم به زبان ترکی معاصر.

سالروز درگذشت احمد احمدی‌بیرجندی

احمد احمدی بیرجندی (زاده سال ۱۳۰۱ بیرجند -- درگذشته بیست و چهارم آذر ۱۳۷۷ مشهد) نویسنده و مدرس ایرانی است.

وی معلم، مؤلف و نویسنده‌ای فاضل و متعهد بود که در محافل و مجامع ادبی و دانشگاهی طرفداران بسیاری داشت.

این نویسنده فرهیخته، پس‌از پایان تحصیلات دبیرستانی به دانشسرای مقدماتی بیرجند رفت و در سال ۱۳۲۲ فارغ‌التحصیل شد. در شهریور سال ۱۳۲۴ به تهران آمد و درسال ۱۳۲۸ از دانشسرای عالی، لیسانس زبان و ادبیات فرانسه گرفت.

وی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشسرای مقدماتی بیرجند، به امر تدریس در دبیرستان شوکتیه پرداخت.

احمدی‌بیرجندی در سال ۱۳۴۴ به تدریس زبان فرانسه در دانشکده الهیات و معارف و تربیت معلم مشهد اشتغال یافت و آنگاه در سال ۱۳۵۸ پس‌از ۳۵ سال تدریس بازنشسته شد.

وی در سال ۱۳۶۲ به‌مدت هفت سال، مدیریت کتابخانه مسجدجامع گوهرشاد را به‌عهده گرفت و به‌آنجا نظمی شایسته داد.

این استاد گرانقدر در سال ۱۳۶۹ به هم‌کاری با بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی پرداخت و موفق به تألیف چندین کتاب شد.

زادروز سعید شنبه‌زاده

سعید شنبه‌زاده (زاده بیست‌وچهارم آذر ۱۳۴۷ بوشهر) آهنگ‌ساز و نوازنده ایرانی است.

وی در خانواده‌ای اهل هنر زاده شد و از هفت سالگی فعالیت هنری‌اش را آغاز کرد. پدرش که اصلاً بلوچ ایرانی و بزرگ شده دوبی بود، روی موسیقی سنتی بوشهر کار می‌کرد و برادرش نوازنده حرفه‌ای بود که هم در زمینه موسیقی سنتی بوشهر کار می‌کرد و هم با موسیقی غرب آشنا بود و ترومپت می‌زد.

اما این آهنگ‌ساز و نوازنده برجسته است که در زمینه موسیقی فولکلور جنوب ایران فعالیت می‌کند. سازه‌های تخصصی‌اش نی‌انبان، نی‌جفتی و دمام است.

فرزند وی نقیب شنبه‌زاده پدرش را در کنسرت‌ها همراهی می‌کند. روش نشستنش روی ضرب تمپو و اضافه کردن سازهای کوبه‌ای گوناگون به این مجموعه، اجرای نقیب را در صحنه برجسته می‌سازد.

نگاه متفاوت نقیب به ریتم‌های جنوب که شاید نتیجه تحصیلاتش در دانشگاه موسیقی است، تنوع خاصی به تقسیم بندی "خردکردن ریتم‌ها به بخش‌های مختلف" و اجرای ریتم‌های جنوب و صدای آهنگ‌های آشنای بندری داده است.

فعالیت حرفه‌ای:

شنبه‌زاده کار حرفه‌ای اجرای موسیقی را در سال ۱۳۶۹ با اجرایی خیره کننده در جشنواره فجر آغاز کرد. این اجرا توانست در همان سال جایزه اول جشنواره را بگیرد و پس‌از گذشت یک‌سال اجرای موسیقی را با ارکستر سمفونی تهران شروع کرد و پس‌از آن نیز اجراهای متعددی در مناطق مختلف ایران داشت که با استقبال بینندگان روبرو شد.

گروه وی نخستین کنسرت خارج‌از کشورش را در فستیوال اوینیون فرانسه در سال ۱۹۹۱ اجرا کرد. از آن‌پس این گروه به سرپرستی سعید شنبه‌زاده برنامه‌های متعددی را در خارج از ایران برگزار کرد، که می‌توان به جشنواره موسیقی Womex اسپانیا در سال ۲۰۰۷ فستیوال womad و جشنواره Globalfest در سال ۲۰۰۹ در نیویورک آمریکا اشاره کرد. در سال ۲۰۰۱ وی وارد کنسرواتووار موسیقی Conservatoire Marcel Dadi, Créteil و به فراگیری ساز ساکسفون نزد Georges Porte پرداخت. مبانی موسیقی جاز را در مدرسه موسیقی جاز Arpej در شهر پاریس آموخت.

جایگاه رقص در اجرای این نوازنده نامی:

وی در کارهای خود از رقص محلی بوشهر و جنوب ایران و حرکاتی موزونی که به‌طور سنتی با موسیقی این منطقه همراه است بهره می‌گیرد. وعقیده دارد که موسیقی و رقص جنوب از هم قابل تفکیک نیستند. در زمینه رقص، نزد خواهرش، شهلا شنبه‌زاده، آموزش دید. شهلا خود آموزش علمی رقص‌های محلی و کلاسیک را دنبال کرده بود و به‌عنوان رقصنده حرفه‌ای در رادیو تلویزیون ملی ایران فعال بود.

تلفیق سبک‌های موسیقی شنبه‌زاده:

یکی‌از نوآوری‌های وی در زمینه اجرای موسیقی جنوب ایران تلفیق موفق این سبک موسیقی با سبک موسیقی جاز است. از دیگر تجربه‌های او تلاش برای تلفیق موسیقی و رقص جنوب با رقص معاصر و رقص فرامدرن است. وی با رقص پردازان برجسته‌ای مانند دومینیک ارویه و خوزه مونتالوو همکاری کرده است. یکی از این کارها در جشنواره رقص اروپا در خانه رقص لئون به‌سال ۲۰۰۲ به‌عنوان یکی از ده رقص برتر انتخاب شد. همکاری و هم‌نوازی با نوازندگان برجسته جهان مانند بیلی کوبم Billy Cobhamنوازنده درامز و تریلوک گروتو Trilok Gurtuو مانو کوجیا Manou Kodjia و دکتر سوبرامانیام L. Subramaniam نوازنده ویلون هندی. پیر تیلوا Pierre Thilloy اهنگ‌ساز فرانسوی.

فعالیت‌های دیگر ابن آهنگ‌ساز و نوازند:

وی علاوه بر نوازندگی در زمینه ساخت موسیقی به‌خصوص موسیقی فیلم نیز فعالیت زیادی داشته است. موسیقی فیلم‌هایی مثل «گفتگو با باد» (بهرام بیضایی) که نقش اول مرد این فیلم را نیز سعید به‌عهده داشته، «در» (محسن مخملباف) و همچنین «باران بومی» (رخشان بنی‌اعتماد) از ساخته‌های او هستند.

کد خبر 626826

منبع: ایمنا

کلیدواژه: برگي از تقويم تاريخ فرهنگ و هنر برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر رضا ارحام صدر سعید شنبه زاده شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق فعالیت هنری مجموعه شعر بیمه ایران پس از مدتی ارحام صدر شنبه زاده حرفه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۱۷۱۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همایش علمی تاریخ، فرهنگ و جغرافیای خلیج فارس برگزار شد

به گزارش خبرنگار مهر، رئیس دانشگاه فرهنگیان استان بوشهر ظهر سه شنبه با تبریک فرا رسیدن روز ملی خلیج فارس در این همایش علمی با اشاره به مختصات جغرافیایی خلیج فارس اظهار داشت: روز خروج پرتغالی ها از خلیج فارس به نام روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است و همه ایرانیان این روز بزرگ شمرده و در محافل علمی کشور نیز همایش های مختلفی در این راستا برگزار می شود و این اهمیت این روز بزرگ را می رساند.

رضا درویشی گفت: خلیج فارس یک سرمایه ارزشمند و یک گوهر گرانبها برای ما و کشورهای حوزه خلیج فارس است؛ این آبراه سومین خلیج بزرگ جهان است و خلیج فارس برای کشورهای پیرامونی آن نقش حیاتی دارد.

درویشی بیان داشت: بیشترین مرز را با خلیج فارس کشور جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای پیرامونی آن دارد و رودهای بسیاری در جنوب ایران در استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان به این آبراه استراتژیک می ریزد.

ااین استاد جغرافیا با بیان اینکه بیش از ۲۰۰ چشمه در زیر خلیج فارس وجود دارد و حدود ۵۰ چشمه از سواحل خلیج فارس روانه آن می شود، خاطرنشان ساخت: خلیج فارس عمق زیادی ندارد و متوسط عمق آن ۵۰ متر و بیشترین عمق آن حدود ۹۳ متر و عریض ترین بخش خلیج فارس در حدود ۳۰۰ کیلومتر است.

درویشی ادامه داد: بنادر ما در حوزه خلیج فارس نقشی بسیار حساس و حیاتی برای کشور دارند و تنها بنادر رودخانه ای این پهنه آبی یعنی خرمشهر و آبادان در کشور ایران قرار دارند.

وی اضافه کرد: خلیج فارس از بعد نظامی و اقتصادی برای تمام کشورهای پیرامونی خود نقش حساسی دارد و بیش از ۲۵% از نفت جهان از این آبراه تامین می شود و وجود تنگه هرمز در نقطه ابتدایی آن برای کشور ما نقش راهبردی دارد.

رئیس دانشگاه فرهنگیان استان بوشهر گفت: تمام بنادر حوزه خلیج فارس در استان های جنوب ایران نقشی کلیدی و تعیین کننده در اقتصاد کشور ما دارند و نسل جوان ما باید اهمیت این شاهراه آبی جهان را به خوبی واقف بوده و دانشجومعلمان به عنوان معلمان فردای کشور ما در این عرصه نقشی اساسی دارند؛ چرا که خلیج فارس هویت تاریخی ماست.

یک نویسنده، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه های استان بوشهر نیز در این همایش اظهار داشت: ما ۵ هزار سال تاریخ مکتوب داریم اما متاسفانه از این تاریخ مکتوب سهم کاوش های باستان شناسی که بیانگر زندگی آن زمانی مردمان این سرزمین در حاشیه خلیج فارس باشد، حدود ۵ درصد است و این جای تاسف دارد.

غلامحسین نظامی گفت: ما چگونه باید خلیج فارس را بشناسیم در حالیکه در زمینه باستان شناسی خلیج فارس کار عمده ای نکرده ایم در حالی که کشورهای غرب خلیج فارس فوق العاده در حال کار در این حوزه هستند.

نظامی بیان داشت: شخصیت های علمی جهان و حتی حوزه خلیج فارس که من با برخی از آنها گفتگو داشته ام به اسم جعلی آن اعتقاد ندارند و این تنها مصلحت سیاسی برای آنهاست که در حال دنبال کردن این روند هستند.

وی با بیان اینکه ایرانیان در حاشیه خلیج فارس مرزداران و حافظان تاریخی کشور و این پهنه آبی هستند و در طول تاریخ در برابر بیگانگان ایستاده و مقاومت کرده اند، ادامه داد: مردمان سیراف این استان در قرون اولیه اسلامی به تجارت با مناطقی از چین می پرداختند که این نشانگر توانمندی دیرینه دریانوردان ما در دریانوردی است.

نظامی تصریح کرد: بوشهر در دوره قاجار تبدیل به یک بندر ترانزیتی شد و بندری در تراز بین المللی بود و ۹ کشور در این بندر کنسولگری داشتند و ۱۱ خط کشتیرانی در آن وجود داشت.

در این همایش محمدی باغملایی از اساتید هیات علمی دانشگاه نیز شعری در توصیف خلیج فارس خوانش کردند و مرضیه سادات موسوی نیز به نقالی در وصف مبارزین بوشهری در جنگ با استعمارگران انگلیسی پرداخت.

کد خبر 6093098